Quy định sử dụng súng của cán bộ làm nhiệm vụ

- Thưa luật sư, công an ở cấp bậc nào được trang bị súng quân dụng?

- Theo quy định tại Điều 13 Pháp lệnh quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2011, đối tượng được trang bị vũ khí quân dụng gồm: lực lượng quân đội nhân dân, công an nhân dân, dân quân tự vệ, kiểm lâm, lực lượng chuyên trách chống buôn lậu của hải quan, đơn vị hải quan cửa khẩu và an ninh hàng không.

Hiện có 2 văn bản hướng dẫn thi hành Pháp lệnh này là Nghị định số 25/2012/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư số 30/2012/TT-BCA của Bộ Công an. Tuy nhiên đều chưa quy định rõ lực lượng công an nhân nhân từ cấp bậc nào trở lên thì được trang bị vũ khí quân dụng.

- Người sử dụng cần có những tiêu chuẩn gì?

- Theo Điều 14 Pháp lệnh, người sử dụng vũ khí hội tụ những tiêu chuẩn sau:  phẩm chất, đạo đức tốt; có sức khoẻ phù hợp; được huấn luyện về chuyên môn và kiểm tra định kỳ về kỹ năng sử dụng vũ khí. Khi mang, sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ phải mang giấy phép sử dụng theo quy định của pháp luật.

- Được mang súng luôn bên người hay chỉ được cấp phát lúc làm nhiệm vụ?

- Về nguyên tắc các đối tượng được trang bị súng chỉ được mang theo súng khi thi hành nhiệm vụ. Trong trường hợp đặc biệt có thể được mang súng theo người khi không thi hành nhiệm vụ hay mang về nhà nhưng phải tuân thủ đầy đủ các quy định của Bộ Công an.

- Quy định về nguyên tắc nổ súng như thế nào, thưa ông?

- Theo quy định tại Điều 22 Pháp lệnh nói trên, khi thi hành nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự có tổ chức, việc nổ súng tuân theo mệnh lệnh của người có thẩm quyền.

Khi thi hành nhiệm vụ độc lập, việc nổ súng tuân theo các nguyên tắc sau đây:

a) Phải căn cứ từng tình huống, tính chất, mức độ hành vi nguy hiểm của đối tượng để quyết định việc nổ súng.

b) Chỉ nổ súng khi không còn biện pháp nào khác để ngăn chặn hành vi của đối tượng và sau khi đã cảnh báo mà đối tượng không tuân theo. Nếu việc nổ súng không kịp thời sẽ đe dọa trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe cho bản thân hoặc người khác hoặc có thể gây ra những hậu quả đặc biệt nghiêm trọng khác thì được nổ súng ngay.

c) Không nổ súng vào đối tượng khi biết rõ người đó là phụ nữ, người tàn tật, trẻ em, trừ trường hợp những người này sử dụng vũ khí, vật liệu nổ tấn công hoặc chống trả, đe dọa tính mạng, sức khỏe của người thi hành công vụ hoặc người khác.

d) Trong mọi trường hợp nổ súng, người sử dụng súng cần hạn chế thiệt hại do việc nổ súng gây ra.

- Được phép nổ súng trong trường hợp nào?

- Người thi hành nhiệm vụ chỉ được nổ súng khi thuộc các trường hợp sau đây:

a) Đối tượng đang sử dụng vũ lực, vũ khí, vật liệu nổ trực tiếp đe dọa đến tính mạng người thi hành công vụ hoặc người khác;

b) Đối tượng đang sử dụng vũ khí, vật liệu nổ tấn công hoặc đe dọa sự an toàn của công trình quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia, mục tiêu quan trọng được bảo vệ theo quy định của pháp luật;

c) Đối tượng đang thực hiện hành vi cướp súng của người thi hành công vụ;

d) Đối tượng đang sử dụng vũ khí gây rối trật tự công cộng có thể gây hậu quả rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng;

đ) Đối tượng đang đánh tháo người bị giam, người bị dẫn giải do phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, tái phạm nguy hiểm; người bị giam, giữ, bị dẫn giải, bị áp giải do phạm tội đặc biệt nghiêm trọng đang chạy trốn hoặc chống lại;

e) Được phép bắn vào phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, phương tiện giao thông đường thủy nội địa để dừng phương tiện đó trong các trường hợp sau, trừ phương tiện giao thông của các cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự nước ngoài, cơ quan đại diện tổ chức quốc tế: Đối tượng điều khiển phương tiện đó tấn công hoặc đe doạ trực tiếp đến tính mạng người thi hành công vụ hoặc người khác; Khi biết rõ phương tiện đó do đối tượng phạm tội điều khiển cố tình chạy trốn, trừ trường hợp trên phương tiện có chở khách hoặc có con tin; Khi biết rõ trên phương tiện cố tình chạy trốn có đối tượng phạm tội hoặc vũ khí, vật liệu nổ trái phép, tài liệu phản động, bí mật nhà nước, ma túy số lượng lớn, tài sản đặc biệt quý hiếm, bảo vật quốc gia, trừ trường hợp trên phương tiện có chở khách hoặc có con tin;

g) Động vật đang đe dọa đến tính mạng và sức khỏe của người thi hành công vụ hoặc người khác.